Podejmowanie pracy w więcej niż 1 miejscu staje się coraz popularniejsze. Głównymi powodami takiego stanu rzeczy jest wysoki poziom inflacji oraz nieustanny wzrost cen. Czy pracodawca może zabronić pracownikowi podjęcia dodatkowego zatrudnienia? Odpowiedź na te pytanie znajdziesz w artykule! 

Wolność pracy a Konstytucja RP 

Zgodnie z przepisami Konstytucji RP każdy polski obywatel ma prawo do wolności pracy, która obejmuje wybór zawodu, wykonywanie zawodu i wybór miejsca pracy.  

Warto jednak zauważyć również, iż w przypadku niektórych rodzajów zawodów – odrębne przepisy może ustalać ustawa. Dodatkowo pamiętać należy, że ustawa jest jedynym rodzajem dokumentu, który może owe ograniczenia wprowadzać. 

Ewentualne ograniczenia wolności pracy są wprowadzone w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku w państwie demokratycznym lub ochrony zdrowia, środowiska, moralności publicznej, wolności bądź praw innych osób. 

Ograniczone prawo wolności pracy wynika najczęściej z konieczności spełnienia pewnych wymogów, które umożliwią wykonywanie danego zawodu, np.: posiadanie odpowiedniego wykształcenia, niekaralność. 

Zmiany w KP w 2023 r. 

Wyżej opisane zmiany wprowadzone do Kodeksu Pracy w kwietniu 2023 r. nastąpiły na skutek konieczności dostosowania polskich przepisów do wymogów UE. Chodzi tutaj o dwie dyrektywy UE: 

• 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej; 

• 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE. 

KP a zakaz dodatkowego zatrudnienia 

Najnowsze zmiany w Kodeksie Pracy weszły w życie 26.04.2023 r. Zostały one wprowadzone na podstawie ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z najnowszymi przepisami pracodawca nie może zakazać pracownikowi podjęcia współpracy z innym niż on pracodawcami lub zleceniodawcami, jeśli przedmiotem współpracy jest inna niż stosunek, wynikający z ich umowy. 

Zakaz podejmowania dodatkowego zatrudniania najczęściej pracodawcy wydawali ze względu na obawę o interesy swojej firmy oraz o nadmierne zmęczenie pracownika, co może negatywnie wpłynąć na zaangażowanie w wykonywaną pracę. 

Obecnie pracodawca nie może zabronić wykonywania dodatkowej pracy, która nie będzie naruszać zasad zakazu konkurencji. Warto pamiętać jednak o tym, żeby podejmując pracę dodatkową rozplanować swój czas w taki sposób, aby w planie dnia był również czas na odpoczynek. Będzie to miało pozytywny wpływ na jakość wykonywanych obowiązków zarówno w jednej, jak i w drugiej pracy. A ta kwestia z kolei może przyczynić się do zwiększenia kompetencji pracownika, a następnie – szansy na podwyżkę. 

Zakaz konkurencji i działalność konkurencyjna 

Zasadą, która obowiązuje każdego pracownika jest ochrona dobrego interesu zakładu pracy. W związku z tym zabronione jest świadome działanie na szkodę przedsiębiorstwa, w którym jest się zatrudnionym. Nie można także ujawniać informacji, które mogą zostać wykorzystane do zaszkodzenia interesom firmy. 

Art. 101 KP opisuje na czym polega zakaz konkurencji. Zgodnie z tym przepisem “pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność”. 

Umowa o zakazie konkurencji może być zawarta z każdym pracownikiem.  

W art. 101 § 1 KP przewidziano również pojęcie działalności konkurencyjnej, nie podano jednak jego dokładnej definicji. Zakres działalności konkurencyjnej powinien być dokładnie i w sposób zrozumiały określony w umowie. Warto zauważyć jednak, że jej zakres nie może wykraczać poza zakres działalności, prowadzonej przez pracodawcę. 

Czy podpisanie zakazu konkurencji jest obowiązkowe? 

Podpisanie umowy o zakazie konkurencji nie jest obowiązkowe. Jednak odmowa może być związana z konsekwencjami dla pracownika, m.in.: rozwiązaniem umowy o pracę. 

Zakaz konkurencji jest pewnego rodzaju zabezpieczeniem dla pracodawcy. Jeśli podpisanie zakazu konkurencji okaże się dla pracodawcy ważne na tyle, aby zerwać umowę o pracę – zgodnie z przepisami prawa może to zrobić.